Μέσα σε ένα όργιο φημών, τις τελευταίες ημέρες, για επικείμενη χρεοκοπία, η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα ανακοίνωσε πως σε λίγες μέρες θα τυπωθούν χαρτονομίσματα μεγαλύτερης αξίας Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα τα περισσότερα ΑΤΜ στη Βενεζουέλα είχαν αδειάσει από χαρτονομίσματα, στην αγορά δεν υπήρχε καθόλου ρευστό, ενώ και το σύστημα ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέρρευσε σε όλη τη χώρα, με αποτέλεσμα να προκληθεί ένα όργιο φημών για επικείμενη χρεοκοπία και κλείσιμο των τραπεζών. Έξω από τράπεζες και ΑΤΜ σχηματίστηκαν τεράστιες ουρές από πολίτες που προσπαθούσαν να σηκώσουν χρήματα. Η κατάσταση ομαλοποιείται, ωστόσο η οργή στον κόσμο παραμένει. Ο Μαδούρο, ο οποίος σε μια κρίσιμη για τη χώρα του περίοδο, απουσίαζε στην Κούβα για να παρευρεθεί στις εκδηλώσεις στη μνήμη του αποθανόντος ηγέτη της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο, έκανε λόγο για «κυβερνοεπίθεση» κατά των ηλεκτρονικών συστημάτων των τραπεζών με στόχο να πληγεί η κυβέρνηση.
Κατά την προσφιλή του τακτική, ο Μαδούρο έριξε την ευθύνη στην αντιπολίτευση και στους εχθρούς της χώρας, καταγγέλλοντας πως η «φασιστική δεξιά» μαζί με τις «κολομβιανές μαφίες» έθεσαν σε εφαρμογή ένα σχέδιο «επίθεσης κατά του νομίσματος», κατευθυνόμενο από την κολομβιανή πόλη Κούκουτα, με στόχο να εξαφανίσουν το ρευστό στη Βενεζουέλα. Ωστόσο, ο βουλευτής της αντιπολίτευσης και διακεκριμένος καθηγητής οικονομικών Χοσέ Γκέρα έδωσε μια άλλη εκδοχή, δηλώνοντας στα μέσα ενημέρωσης πως «καθώς δεν υπάρχει ρευστό, ο κόσμος πληρώνει μαζικά με πιστωτικές κάρτες. Αυτό προκαλεί κατάρρευση του συστήματος. Επιπλέον η κυβέρνηση δεν έχει πληρώσει τις εταιρείες που κάνουν συντήρηση σε αυτό το σύστημα ηλεκτρονικών συναλλαγών. Αυτή είναι η εξήγηση» τόνισε ο κ. Γκέρα. Τις τελευταίες μέρες πάντως η κατάσταση με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές ομαλοποιείται σταδιακά σε όλη τη χώρα.
Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο τραπεζογραμμάτιο που κυκλοφορεί στη Βενεζουέλα είναι των 100 μπολίβαρες, το οποίο αντιστοιχεί σε 0,10 λεπτά του ευρω. Με 100 μπολίβαρες δεν μπορείς να αγοράσεις ούτε καραμέλες. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της υποτίμησης που έχει υποστεί το εθνικό νόμισμα τα τελευταία χρόνια αρκεί να σημειωθεί πως πριν από 6 χρόνια που είχα πάει και πάλι στη Βενεζουέλα το 1 ευρω αντιστοιχούσε σε 7 μπολίβαρες. Πριν από μερικούς μήνες, που ήμουν στο Καράκας, το 1 ευρώ αντιστοιχούσε σε 1.000 μπολίβαρες! Αυτή τη στιγμή στη μαύρη αγορά το 1 ευρώ αντιστοιχεί σε περίπου 4.000 μπολίβαρες! Μέσα σε λίγους μήνες δηλαδή, το εθνικό νόμισμα υπέστη νέα δραματική καθίζηση. Μου έλεγε ένας Βενεζολάνος πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης του Τσάβες, ότι «αυτή τη στιγμή τα χαρτονομίσματα στη Βενεζουέλα αξίζουν περισσότερο σαν χαρτί παρά σαν ονομαστική αξία».
Όταν πριν από λίγους μήνες βρέθηκα στη Βενεζουέλα για τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ μου «Το πείραμα της Βενεζουέλας», για τη μεγάλη πολιτική και οικονομική κρίση στη λατινοαμερικάνικη χώρα του πετρελαίου, για να πάω σε ένα εστιατόριο να φάω αναγκαζόμουν να γεμίζω ένα σακ βουαγιάζ με χαρτονομίσματα, τα οποία χρειαζόμουν για να αγοράσω απλά ένα πιάτο φαγητό. Η δραματική υποτίμηση του νομίσματος και ο πληθωρισμός αναγκάζει πολλούς πολίτες στη Βενεζουέλα αντί να μετράνε τα χαρτονομίσματα να τα τοποθετούν σε μια ζυγαριά για να υπολογίσουν την αξία τους.
Σήμερα ο μηνιαίος μισθός στη Βενεζουέλα μπορεί να φθάσει τα 50 ευρώ, προκαλώντας ανέχεια και τεράστια κοινωνική αναταραχή. Όπως μου είχε πει σε συνέντευξη του ο καθηγητής οικονομικών Χοσέ Γκέρα, η οικονομία της Βενεζουέλας στηρίχθηκε τα τελευταία χρόνια στις εισαγωγές, με αποτέλεσμα λόγω της μείωσης της τιμής του πετρελαίου και της έλλειψης ρευστού, να παρατηρούνται δραματικές ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα. «Η πολιτική του Ούγο Τσάβες οδήγησε τη χώρα σε οικονομική κατάρρευση» δήλωσε.
Οι τεράστιες ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα οδηγούν πολλούς πολίτες σε λεηλασίες καταστημάτων στη Βενεζουέλα. Κατά την παραμονή μου στο Καράκας, δεν κατάφερα να βρω νερό εμφιαλωμένο, παρά μόνο ελάχιστα μπουκαλάκια σε δυο καταστήματα, όπου αναγκάστηκα να το «χρυσοπληρώσω». Επιπλέον έχουν εξαφανιστεί από τα ράφια των σούπερ μάρκετ τα σαμπουάν, οι οδοντόκρεμες, τα χαρτικά είδη και βέβαια το γάλα, το λάδι και άλλα βασικά προϊόντα.
Ουρές σχηματίζουν χιλιάδες πολίτες έξω από σούπερ μάρκετ και φαρμακεία. Τις τελευταίες μέρες και πάλι έξω από τις τράπεζες. Η Κεντρική Τράπεζα της Βενεζουέλας (BCV) ανακοίνωσε πως στις 15 Δεκεμβρίου θα κυκλοφορήσουν 6 νέα χαρτονομίσματα: Των 500 μπολίβαρες, των 1.000, των 2.000, των 5.000, των 10.000 και των 20.000 μπολίβαρες. Τα χαρτονομίσματα αυτά θα κυκλοφορούν παράλληλα με εκείνα που κυκλοφορούν σήμερα.
Η κυβέρνηση ευελπιστεί πως με την έκδοση των νέων χαρτονομισμάτων θα διευκολυνθούν οι συναλλαγές και θα περιοριστεί το κόστος φύλαξης και μεταφοράς των χρημάτων από και προς τις τράπεζες. Παράλληλα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως στο άμεσο μέλλον θα ληφθούν και άλλα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στις οικονομικές συναλλαγές.
Τα νέα χαρτονομίσματα των 20.000 “μπολίβαρες” που ανακοίνωσε ότι θα τυπώσει η Κεντρική Τράπεζα της Βενεζουέλας Ωστόσο, οικονομολόγοι επισημαίνουν πως η κυβέρνηση πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα, αλλιώς τα νέα τραπεζογραμμάτια που θα τυπώσει η Κεντρική Τράπεζα ουσιαστικά θα αχρηστευθούν και εκείνα πολύ γρήγορα. Ειδικοί εκτιμούν μάλιστα πως ο πληθωρισμός το 2017 μπορεί να κυμανθεί ανάμεσα στο 500% με 600%.
Όπως εξηγούν οικονομολόγοι, πριν από 8 χρόνια ο κατώτατος μισθός στη Βενεζουέλα έφθανε τα 615.000 μπολίβαρες. Ο Ούγο Τσάβες αφαίρεσε τρία μηδενικά και το ποσό έγινε 615 «δυνατά μπολίβαρες», όπως ήταν η νέα του ονομασία. Οκτώ χρόνια μετά ο κατώτατος μισθός έφθασε τα 27.000 δυνατά μπολίβαρες, δηλαδή ένας υπάλληλος παίρνει 44 φορές λιγότερα χρήματα από ότι έπαιρνε το 2008, αλλά με αυτά τα χρήματα μπορεί να αγοράσει ολοένα και λιγότερα προϊόντα. Ένα κιλό κρέας (αν κάποιος είναι τυχερός και βρει) κοστίζει 5.000 με 6.000 μπολίβαρες. «Αυτό το χρόνο είχαμε τον χειρότερο πληθωρισμό που είχαμε ποτέ στην ιστορία», δηλώνει ο καθηγητής οικονομικών Ντομίνγκο Σιφόντες στην εφημερίδα El Nacional και προσθέτει: «Το χρήμα χάνει συνεχώς την αξία του. Αυτή τη στιγμή κανένας δεν θέλει να έχει μπολίβαρες γιατί γνωρίζει ότι δεν αξίζουν τίποτα. Αν δεν αλλάξει το μοντέλο η κατάσταση θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο».
Ο διακεκριμένος καθηγητής οικονομικών και βουλευτής της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα Χοσέ Γκέρα Η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και ο πληθωρισμός που καλπάζει απειλούν την οικονομία της Βενεζουέλας Στη Βενεζουέλα τα capital controls τέθηκαν σε ισχύ από τον Ούγο Τσάβες πριν από 13 ολόκληρα χρόνια, δηλαδή τρία χρόνια αφ’ ότου ανέλαβε την εξουσία. Εκείνη την περίοδο υπήρξε μεγάλη πολιτική κρίση και μια μεγάλη απεργία στον πετρελαϊκό τομέα, που έβλαψαν την εθνική οικονομία. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτουν έρευνες, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι που βρίσκονται σε ισχύ μέχρι σήμερα, έχουν βλάψει ακόμη περισσότερο την οικονομία της χώρας.
Η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο, που σύμφωνα με ΜΚΟ έχει στις φυλακές περίπου 120 πολιτικούς κρατούμενους, δεν είναι διατεθειμένη να ικανοποιήσει το αίτημα της αντιπολίτευσης για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την καθαίρεση του. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος Μαδούρο, θα υπερασπιστεί την «επανάσταση» μέχρι το τέλος. Από την πλευρά της η αντιπολίτευση αρνείται τον διάλογο με την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα οι κοινωνικές εντάσεις να οξύνονται με απρόβλεπτες συνέπειες για τη χώρα το επόμενο διάστημα.
